Кartiranje parametra metode Langbajna za proračun srednjih voda na neizučenim slivovima na teritoriji Srbije

Abstract

U radu se razmatra određivanje srednjih voda na malim neizučenim slivovima u okviru teritorije Republike Srbije, na kojima ne postoje hidrološki podaci o mere-nim protocima. Razmatrana je metoda Langbajna u kojoj je formulisan parametar Θ čija vrednost u originalnoj formuli iznosi Θ = 0,886. Kao ulazni podaci u metodi Langbajna u ovom radu korišćene su prosečne višegodišnje padavine i temperature preuzete sa digitalnog repozitorijuma CarpatClim. U proračun su uključene 82 merne stanice na kojima postoje podaci o merenim protocima, a detaljnijom analizom broj stanica je smanjen na 71. Primenom metode Langbajna sa originalnim pa-rametrom Θ, utvrđeno je neslaganje između osmotrenih srednjih protoka i računskih srednjih protoka na razma-tranim stanicama. Nakon toga izvršeno je tariranje para-metra Θ za svaku stanicu tako da računate srednje vode odgovaraju osmotrenim. Dobijene vrednosti parametra Θ su kartirane kako bi te karte poslužile za očitavanje parametra Θ na neizučenim slivovima. Ispitano je više metoda za interpolaciju karata kako bi se dobilo najbolje rešenje koje će dati najrealnije rezultate pri korišćenju karata za neizučene slivove. Utvrđeno je da se najtačniji rezultati dobijaju za interpolaciju Tisenovim poligonima (Nearest Neighbour) i metodom recipročnih rastojanja na deseti stepen (IDW 10). Krajnja verifikacija ocena parametra Θ izvršena je tako što su izabrane kontrolne stanice koje su isključene iz interpolacije, nakon čega su napravljene nove karte. Na osnovu dobijenih rezultata zaključeno je da su karte dobijene obema metodama interpolacije prihvatljive za ocenu parametra Θ, uz dodatni oprez na područjima sa karstom.