Integralni koncept zaštite sliva i hidrografske mreže u cilju pretvaranja retenzija u akumulacije za vodosnabdevanje

Abstract

Osnovni cilj ove teze je ispitivanje mogucnosti pretvaranja retenzija u akumulacije, na baziizucavanja slivnog podrucja, hidrografske mreže, analiza recne vode i prognoze promenakvaliteta ujezerene vode. Vodosnabdevanje iz otvorenog recnog toka je promenljivo upogledu kolicina i kvaliteta vode. Za racionalno korišcenje površinskih voda, potrebno jeizgraditi odgovarajuce akumulacije.Izgradnjom brane i formiranjem akumulacije dolazi do promene dinamike, bilansa ikvaliteta vode, što utice na stabilnije prilike za vodosnabdevanje. Negativni uticajiizgradnje brane ogledaju se u narušavanju ambijentalnih karakteristika oblasti, poremecajubiljnog i životinjskog sveta, promeni strukture i funkcije vodenog ekosistema i ekosistemaobodnog podrucja. Usled promene tipa ekosistema, tokom vremena, dodatno može doci dopogoršanja kvaliteta vode, ubrzanog „starenja“ vodnog tela i intenzivnog procesaeutrofikacije. Stepen eutrofikacije i intenzitet „starenja“ akumulacije može se predvidetiupotrebom matematickih modela. Negativne posledice pregradivanja vodotoka,inženjerskim i biološkim merama mogu se ublažiti.Integralni koncept zaštite i korišcenja voda podrazumeva precizno planiranje i realizacijuadministrativnih, tehnickih i socioekonomskih mera, istražnih radova, merenja, izradeprojektne dokumentacije, eksproprijacije zemljišta, uredenja i zaštite sliva. Ove mere su uskladu sa Okvirnom Direktivom o vodama EU (Directive 2000/60/EC) u domenudugrcne zaštite od degradacije i zagadenja i upravljanja kvalitetom resursa planinskogsliva na principima održivog razvoja. Glavni cilj Direktive je obezbedenje dobroghidrološkog, hemijskog i ekološkog statusa svih prirodnih voda do 2015. godine.Prognozu kvaliteta vode u buducem veštackom jezeru i integralne mere zaštite slivnogpodrucja, moguce je uraditi modeliranjem na osnovu baze podataka o kvalitetu recne vode ikarakteristika slivnog podrucja. Najcešce se koriste fizicko-geografski, klimatski, geološki,pedološki, hidrološko-hidraulicki, fitocenološki, podaci o nacinu korišcenja zemljišta,proticaju i kvalitetu vodotoka na kome se planira izgradnja akumulacije. Za modeliranje su,osim navedenih parametara, neophodne i geometrijske karakteristike buduce akumulacije...

The main objective of this dissertation is to examine the possibility of converting retentionbasins to reservoirs, on the basis of the study of the catchment area, hydrographic network,and forecasts of river water quality changes of the accumulated water. Water supply fromrunning waters is variable in terms of quantity and quality of the resource. Therefore, forthe effective use of surface water, it is necessary to build appropriate reservoirs.The construction of the dam and reservoir formation results in a change of the dynamics,balance and quality of water, which makes the conditions for water supply more stable.Negative impacts of dam construction are reflected in disturbance of environmentalconditions of the area, disruption of longitudinal connectivity, and change of the structureand function of aquatic and riparian ecosystems etc.. Additionally, the deterioration ofwater quality and eutrophication can occur, as well as intensive „aging“ of the reservoir.The degree of eutrophication and the rate of the “aging” of accumulations can be predictedusing mathematical simulation models. Furthermore, the intensity of the negativeconsequences of watercourses partitioning can be decreased using mitigation (engineeringand biological) measures.An integrated concept of water protection and use involves precise planning andimplementation of administrative, technical and socio-economic measures, research works,measurements, preparation of project documentation, land acquisition, and protection of thecatchment area. These measures should be consistent with the EU Water FrameworkDirective (WFD) in the domain of long-term protection from degradation and pollution, inorder to manage quality resources of mountainous river basins along with principles ofsustainable development. The main objective of the WFD is to provide a good status of allwater bodiesby the year 2015...